Αντικείμενο του μαθήματος είναι η μελέτη βασικών εννοιών και στοιχείων εμβληματικών πολιτικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της θεσμικής διάστασής τους. Το μάθημα εξετάζει τη γένεση και την εξέλιξη επιμέρους πολιτικών της Ένωσης δια μέσου των Συνθηκών και παρουσιάζει τα συνταγματικά θεμέλια, τους στόχους και τις βασικές παραμέτρους τους, όπως αποτυπώνονται στη Συνθήκη της Λισαβόνας. Επίσης, σκιαγραφεί τον ρόλο και την αλληλεπίδραση των θεσμικών οργάνων στο πλαίσιο τους και διερεύνα το ειδικότερο περιεχόμενο που προσλαμβάνουν μέσα από συγκεκριμένα μέτρα και δράσεις της Ένωσης. Το μάθημα ξεκινά παρουσιάζοντας συνοπτικά τις στοχεύσεις, τις αρμοδιότητες και τη θεσμική οργάνωση της Ένωσης. Στη συνέχεια, εξετάζονται πολιτικές όπως η εσωτερική αγορά, η ευρωπαϊκή ιθαγένεια, ο χώρος ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης, με έμφαση στο άσυλο και στη μετανάστευση, η οικονομική και νομισματική ένωση, οι πολιτικές της Ένωσης για το περιβάλλον, την κλιματική αλλαγή και την ενέργεια, η εξωτερική δράση της Ένωσης, καθώς και σύγχρονες προκλήσεις της εσωτερικής αγοράς σε συνάρτηση με τις νέες τεχνολογίες και τον ψηφιακό μετασχηματισμό.

* Το μάθημα έχει προαπαιτούμενο*

ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

Με την ολοκλήρωση του μαθήματος, οι φοιτητές/φοιτήτριες:

• θα έχουν εξοικειωθεί με τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο πλαίσιο της άσκησης των αρμοδιοτήτων της
• θα μπορούν να περιγράφουν βασικές παραμέτρους επιμέρους πολιτικών της Ένωσης τόσο ως προς το περιεχόμενό τους, όσο και ως προς τις θεσμικές τους πτυχές
• θα έχουν κατανοήσει βασικές διεργασίες παραγωγής πολιτικής και νομοθεσίας σε διάφορους τομείς δράσης της Ένωσης
• θα έχουν αποκτήσει γνώσεις για τη συνθετότητα της λειτουργίας της Ένωσης και τη δυναμική που αναπτύσσει σε διάφορα πεδία πολιτικής.

ΓΕΝΙΚΕΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ

Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών

Λήψη αποφάσεων Αυτόνομη εργασία

Εργασία σε διεθνές περιβάλλον Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον

Επίδειξη κοινωνικής, επαγγελματικής και ηθικής υπευθυνότητας Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής

Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Αντικείμενο του μαθήματος είναι η μελέτη βασικών εννοιών και στοιχείων εμβληματικών πολιτικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της θεσμικής διάστασής τους. Το μάθημα εξετάζει τη γένεση και την εξέλιξη επιμέρους ευρωπαϊκών πολιτικών δια μέσου των Συνθηκών και παρουσιάζει τα συνταγματικά θεμέλια, τους στόχους και τις βασικές παραμέτρους τους, όπως αποτυπώνονται στη Συνθήκη της Λισαβόνας. Επίσης, σκιαγραφεί τον ρόλο και την αλληλεπίδραση των θεσμικών οργάνων στο πλαίσιο των υπό εξέταση πολιτικών και διερεύνα το

ειδικότερο περιεχόμενο που προσλαμβάνουν μέσα από συγκεκριμένα μέτρα και δράσεις της Ένωσης.

Το μάθημα αναπτύσσεται με βάση τις παρακάτω ενότητες:

Τίτλος ενότητας	Βιβλιογραφία	Σύνδεσμος παρουσίασης
1.     Στόχοι, αρμοδιότητες και θεσμική αρχιτεκτονική της Ευρωπαϊκής Ένωσης	Σύγγραμμα 1: Μέρος πρώτο, Τμήμα Ι, Τμήμα ΙΙΙ	Θα αναρτηθεί υλικό στο eclass.
2. Η εσωτερική αγορά και η διαχρονική εξέλιξή της	Σύγγραμμα 2: Κεφάλαιο 7	Θα αναρτηθεί υλικό στο eclass.
3.     Η εσωτερική αγορά – Ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων	Σύγγραμμα 1: Μέρος δεύτερο, Τμήμα Ι, Κεφάλαιο 1	Θα αναρτηθεί υλικό στο eclass.
4.     Η εσωτερική αγορά: Ελεύθερη παροχή υπηρεσιών και ελεύθερη κίνηση κεφαλαίων	Σύγγραμμα 1: Μέρος δεύτερο, Τμήμα Ι, Κεφάλαιο 3 και 4	Θα αναρτηθεί υλικό στο eclass.
5.     Η εσωτερική αγορά – Ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων	Σύγγραμμα 1: Μέρος δεύτερο, Τμήμα Ι, Κεφάλαιο 2	Θα αναρτηθεί υλικό στο eclass.
6.     Η ευρωπαϊκή ιθαγένεια	Σύγγραμμα 1: Μέρος δεύτερο, Τμήμα Ι, Κεφάλαιο 2	Θα αναρτηθεί υλικό στο eclass.
7.     Σύγχρονες προκλήσεις της εσωτερικής αγοράς: Νέες τεχνολογίες και ψηφιακός μετασχηματισμός	Σύγγραμμα 1: Μέρος δεύτερο, Τμήμα Ι	Θα αναρτηθεί υλικό στο eclass.
8.     Ο Χώρος Ελευθερίας, Ασφάλειας και Δικαιοσύνης	Σύγγραμμα 1: Μέρος δεύτερο, Τμήμα Ι, Κεφάλαιο 2 Σύγγραμμα 2: Κεφάλαιο 20	Θα αναρτηθεί υλικό στο eclass.
9.     Οικονομική και Νομισματική Ένωση	Σύγγραμμα 1: Μέρος δεύτερο, Τμήμα ΙΙΙ	Θα αναρτηθεί υλικό στο eclass.
10. Πολιτικές για το περιβάλλον, την κλιματική αλλαγή και την ενέργεια	Σύγγραμμα 2: Κεφάλαια 16 και 17	Θα αναρτηθεί υλικό στο eclass.
11. Η εξωτερική δράση της Ευρωπαϊκής Ένωσης (1/2)	Σύγγραμμα 1: Μέρος δεύτερο, Τμήμα ΙV	Θα αναρτηθεί υλικό στο eclass.
12. Η εξωτερική δράση της Ευρωπαϊκής Ένωσης (2/2)	Σύγγραμμα 1: Μέρος δεύτερο, Τμήμα ΙV	Θα αναρτηθεί υλικό στο eclass.
13. Άλλες πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης	Σύγγραμμα 2: Κεφάλαια 14, 15, 18, 19, 21	Θα αναρτηθεί υλικό στο eclass.

ΤΡΟΠΟΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ

Πρόσωπο με πρόσωπο

ΧΡΗΣΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ

Χρήση ΤΠΕ στη διδασκαλία: παρουσιάσεις powerpoint για κάθε ενότητα του μαθήματος, ανάρτηση πρόσθετου ψηφιακού υλικού στο eclass

Χρήση ΤΠΕ στην επικοινωνία με τους φοιτητές: αξιοποίηση του eclass για την ανάρτηση ανακοινώσεων σχετικά με το μάθημα και ως forum επικοινωνίας

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

Δραστηριότητα	Φόρτος Εργασίας Εξαμήνου
Διαλέξεις	13 εβδομάδες x 3 ώρες= 39 ώρες
Ατομική έκθεση με παρουσίαση	(3 εβδομάδες x 3 ώρεςΧ 1,5) + 3 ώρες = 16.5 ώρες
Περίληψη επιστημονικού άρθρου/κεφαλαίου	3 εβδομάδες x 3 ώρες Χ 1,5 = 13,5 ώρες
Τελικές εξετάσεις	13 εβδομάδες Χ 3 ώρεςΧ 1.5= 58.5 ώρες
Σύνολο Μαθήματος	127.5 ώρες

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ 

α) Ατομική έκθεση με παρουσίαση (15%)

β) Περίληψη επιστημονικού άρθρου/κεφαλαίου (15%)

γ) Διεξαγωγή γραπτών εξετάσεων (70%) (ερωτήσεις σύντομης ανάπτυξης).

Ο βαθμός της ατομικής έκθεσης με παρουσίαση πολλαπλασιάζεται επί 0.15 (π.χ. 10 x 0.15=1.5).

Ο βαθμός της περίληψης επιστημονικού άρθρου/κεφαλαίου πολλαπλασιάζεται επί 0.15 (π.χ. 10 x 0.15=1.5).

Ο βαθμός των γραπτών τελικών εξετάσεων πολλαπλασιάζεται επί  0.70 (π.χ. 10 x 0.70=7).

Η τελική βαθμολογία προκύπτει από το άθροισμα των επιμέρους βαθμολογιών (π.χ. 1.5+1.5+7=10).

Η ατομική έκθεση παρουσιάζεται προφορικά (εβδομάδες 4-13) και κατατίθεται ηλεκτρονικά μία εβδομάδα μετά την παρουσίασή της. Έκταση: 1500-2000 λέξεις.

Η περίληψη επιστημονικού άρθρου/κεφαλαίου κατατίθεται ηλεκτρονικά την 13η εβδομάδα. Έκταση: 1500-2000 λέξεις.

Γλώσσα αξιολόγησης είναι η ελληνική (και η αγγλική για φοιτητές/φοιτήτριες Erasmus).

ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Βασικά εγχειρίδια:

1. Α. Πλιάκος, Το Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Θεσμικό και Ουσιαστικό Δίκαιο (2018, Νομική Βιβλιοθήκη), 2η έκδοση
2. Ν. Μαραβέγιας (επιμ.), Ευρωπαϊκή Ένωση. Δημιουργία, Εξέλιξη, Προοπτικές (2016, Εκδόσεις Κριτική)

Προτεινόμενη βιβλιογραφία:

Γ. Αργυρός, Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Εσωτερικής Αγοράς: Οι Θεμελιώδεις Οικονομικές Ελευθερίες (2015, Ελληνικά Ακαδημαϊκά Ηλεκτρονικά Συγγράμματα και Βοηθήματα), https://repository.kallipos.gr/handle/11419/4169

D. Ashiagbor, N. Countouris and I. Lianos (eds), The European Union after Lisbon (2012, Cambridge University Press)

C. Barnard, The Substantive Law of the EU: The Four Freedoms (2019, OUP), 6th edn

C. Barnard and J. Scott (eds), The Law of the Single European Market. Unpacking the Premises (2002, Hart Publishing)

Σ. Βέρνυ και A. Κόντης (επιμ.), Ευρωπαϊκή Ολοκλήρωση. Οι Πολλαπλές Κρίσεις και οι Προκλήσεις του Μέλλοντος

(2017, Εκδόσεις Παπαζήση)

D. Chalmers and A. Arnull (eds), The Oxford Handbook of European Union Law (2015, Oxford University Press)

P. Craig and G. de Búrca, EU Law. Text, Cases, and Materials (2020, OUP), 7th edn

P. Craig and G. de Búrca (eds), The Evolution of EU Law (2021, OUP), 3rd edn

S. Garben and I. Govaere (eds), The Internal Market 2.0 (2021, Hart Publishing)

Α. Glencross, Η Πολιτική της Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης (2016, Εκδόσεις Ι. Σιδέρης), 2η έκδοση

H. Heinelt and S. Münch (eds), Handbook of European Policies. Interpretive Approaches to the EU (2018, Edward Elgar)

E. Jones, A. Menon and S. Weatherill (eds), The Oxford Handbook of the European Union (2012, Oxford University Press)

Γ. Ε. Φ. Καλαβρός και Θ. Γεωργόπουλος, Το Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ουσιαστικό Δίκαιο, Τόμος ΙΙ (2020,

Νομική Βιβλιοθήκη), 4η έκδοση

P. Koutrakos and J. Snell (eds), Research Handbook on the Law of the EU’s Internal Market (2017, Edward Elgar) Π. Λιαργκόβας και Χ. Παπαγεωργίου, Το Ευρωπαϊκό Φαινόμενο. Ιστορία, Θεσμοί, Πολιτικές (2018, Εκδόσεις Τζιόλα)

Ν. Μούσης, Ευρωπαϊκή Ένωση. Δίκαιο, Οικονομία, Πολιτική (2018, Εκδόσεις Παπαζήση), 16η έκδοση

N. Nugent, Πολιτική και Διακυβέρνηση στην Ευρωπαϊκή Ένωση (2012, Σαββάλας), Γ΄έκδοση Δ. Παπαγιάννης, Ευρωπαϊκό Δίκαιο (2016, Νομική Βιβλιοθήκη), 5η έκδοση

Ο. Σπηλιόπουλος, Οικονομικό Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το Νομικό Πλαίσιο της Οικονομικής Ολοκλήρωσης (2020, Εκδόσεις Σάκκουλα)

Χ. Ταγαράς και Μ. Μενγκ-Παπαντώνη, Η κατ’ άρθρο 26.2 ΣΛΕΕ εσωτερική αγορά – Ελεύθερη κυκλοφορία εμπορευμάτων, προσώπων, υπηρεσιών και κεφαλαίων και πληρωμών (2021, Νομική Βιβλιοθήκη), 2η έκδοση

N. N. Shuibhne (ed.), Regulating the Internal Market (2006, Edward Elgar)

H. Wallace, M.A. Pollack, Ch. Roederer-Rynning and A.R. Young, Policy-Making in the European Union (2020, Oxford University Press), 8th edn

Β. Χριστιανός, Ρ.Ε. Παπαδοπούλου, Μ. Περάκης, Εισαγωγή στο Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (2021, Νομική Βιβλιοθήκη), 2η έκδοση

N. Zahariadis and L. Buonanno (eds), The Routledge Handbook of European Public Policy (2020, Routledge)

Εκδόσεις ΕΕ

K.-D. Βorchardt, Το Αλφάβητο του Δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (2017), https://op.europa.eu/el/publication- detail/-/publication/5d4f8cde-de25-11e7-a506-01aa75ed71a1

 

Ευρωπαϊκό        Κοινοβούλιο,        Θεματολογικά       Δελτία       για       την        Ευρωπαϊκή       Ένωση,        2022,

https://www.europarl.europa.eu/factsheets/el/home

Fontaine, P., Η Ευρώπη σε 12 μαθήματα, 2017, https://op.europa.eu/webpub/com/eu-in-12-lessons/el/

Πώς λειτουργεί  η  Ευρωπαϊκή  Ένωση.  Ο  Οδηγός  σας  στα  Θεσμικά  Όργανα  της  ΕΕ,  2014,

http://publications.europa.eu/resource/cellar/9a6a89dc-4ed7-4bb9-a9f7-53d7f1fb1dae.0018.02/DOC_1

 

Ιστοσελίδες

Επίσημος ιστότοπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, https://european-union.europa.eu/index_el

Ιστότοπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, https://commission.europa.eu/index_el

Ιστότοπος      του     Ευρωπαϊκού      Συμβουλίου     και      του     Συμβουλίου     της      Ευρωπαϊκής      Ένωσης,

https://www.consilium.europa.eu/el/

Ιστότοπος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, https://www.europarl.europa.eu/portal/el

Πρόσβαση στο Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, https://eur-lex.europa.eu/homepage.html?locale=el

Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση, https://eur-lex.europa.eu/resource.html?uri=cellar:2bf140bf-a3f8-4ab2- b506-fd71826e6da6.0010.02/DOC_1&format=PDF

Συνθήκη        για        τη       Λειτουργία       της       Ευρωπαϊκής       Ένωσης,        https://eur-lex.europa.eu/legal- content/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:12012E/TXT&from=FI

Χάρτης      Θεμελιωδών      Δικαιωμάτων       της      Ευρωπαϊκής      Ένωσης,       https://eur-lex.europa.eu/legal- content/EL/TXT/?uri=celex%3A12016P%2FTXT

Κατευθύνσεις για τις πηγές και συμπληρωματική βιβλιογραφία παρέχονται στο πλαίσιο κάθε ενότητας του μαθήματος.

URL ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΣΤΟ ECLASS (ΠΛΑΤΦΟΡΜΑ ΤΗΛΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ)

https://eclass.uop.gr/courses/3429/